Χαίρε Πόλη!

Χαίρετε, ναι, κι αγαλλιάσθε,

ναοί που δεν δειλιάσατε στον χρόνο,

μη φοβάσθε!

«Ωσαννά!», την ηχώ σας συντηρήστε!

Τι κι αν φρύαξαν τα έθνη,

σεις θαρσείτε!

Θυμίαμά σας ποτισμένα,

τέμπλα, στασίδια σας, ψαλτήρια

γρηγορείτε!

Βυζαντινές μορφές αναστηθείτε,

στα μπαλκόνια σας ψηλά εμφανιστείτε!

Φλόγες μεγάλες οι ψυχές σας, υψωθείτε!

Βυζαντινές λαμπάδες και καντήλια,

ανάψτε και φωτίστε μου βυζαντινά τα κάλλη!

Ποτέ τους δεν κυρτώσανε κεφάλι!

Απ’ την Ειρήνη την Αγία ως το Πέρα,

από την άκρη μια της Πόλης ως την άλλη,

Βυζαντινή λογίζεται Ιστορία, πέρα ως πέρα!

«Ανάστηθι» ξανά και «ζήτω»

ελληνισμού μεγαλυνάρια,

οικοδομήσαν οίκους ιερούς,

ορθά λιθάρια!

Δεν είναι το Βυζάντιο να χαθεί, να σβήσει,

είναι να ζήσει, να γυρίσει,

σ’ Ανατολή να δείξει και σε Δύση

ανθρώπου πως αξίζει η τίμια ζήση!

«Τιμή», μια λέξη, η «δόξα», άλλη,

βυζαντινών ανηφοριών διχάλι,

δεν ξέφυγαν της μνήμης της Ευρώπης,

όσο κι αν κάποιοι τόλμησαν να πουν: «χαλάλι»…

Θα ’ρθει καιρός που τ’ άδικα παρμένα θα βοήσουν,

τα μνήματα τ’ αλλοτινά θ’ ανοίξουν,

θα ευωδιάσουνε λιβάνι, σμυρναλόη,

και στην Ανατολή θα πρασινίσει χλόη!

Δεν είναι ελπίδες τούτες δίχως έρμα!

Είναι στις φλέβες μας το που κυλάει, το αίμα!

(Το ποίημα βραβεύτηκε με Έπαινο το 2017, στον Διεθνή Διαγωνισμό "Βυζαντινές Εμπνοές", του Ευρωπαϊκού Κέντρου Τέχνης και Έρευνας του Πολιτισμού: 

https://www.dimotisnews.gr/me_aromata_byzantioy_ta_poiitika_brabeia_toy_eyropaikoy_kentroy_technis_stin_paiania.php?page=2)

Πριν την Άλωση, το 1453, η Πόλη είναι ελληνική δύο χιλιάδες χρόνια. Και μετά την Άλωση ελληνική παρέμεινε η Πόλη, αν και κατάστικτη από στίγματα ημισελήνων. Ο ελληνισμός δεν λησμονιέται όταν φλομώνει η ιστορία του με καπνό μαύρο, έσωθεν ή έξωθεν πυρκαγιάς. Τόσο περισσότερο καταφαίνονται στιλπνά τα χρώματά του, όσο μεγαλύτερο το μένος εναντίον του, άσπονδων επίβουλων θαυμαστών ή ηττοπαθών, ανάξιων φορέων της ελληνικής ιθαγένειας.

Για να μη βρεις ελληνισμό στην Πόλη, πρέπει να στραφείς από τον 7^ο αιώνα π.Χ. προς τα πίσω, όταν ακόμα δεν υπήρχε. Μετά, όσο κι αν προσπαθούν να παραγνωρίσουν το ελληνικό πνεύμα που διατρέχει τη βυζαντινή ιστορία, πώς θα αποφύγουν τη γλώσσα που έμεινε ελληνική, την παιδεία που ήταν εθνική, το φρόνημα, όταν οι Βυζαντινοί εμφορούνταν από την ελληνική τους καταγωγή;

Δεν κράτησαν οι Έλληνες του Βυζαντίου τους αρχαίους θεούς. Αληθώς! Αρχαία ελληνική και χριστιανική, όμως, δεν είναι ίδιας τάξης θρησκείες. Τρόπος ερμηνείας της φύσης και του κόσμου των ανθρώπων ήταν το δωδεκάθεο. Τη θεολογική ανθρωπογνωσία των αρχαίων Ελλήνων, μάλιστα, μπορούμε να την ενεργοποιήσουμε στοχαστικά και πάλι, χωρίς να πάψουμε να είμαστε Χριστιανοί. Αρκεί να πάψουμε να παραβάλλουμε τους θεούς του Ομήρου, του Έλληνα αρχιερέα, με τον Χριστό και τον Θεό ως αγάπη.

Ο Χριστιανισμός δεν κατατρόπωσε τον ελληνισμό στην αρχική του (αρχαία) εκδοχή. Ο ελληνισμός δεν χάθηκε επειδή γκρεμίστηκαν αρχαίοι ναοί ή έκλεισαν φιλοσοφικές σχολές ως ειδωλολατρικές. Ο ελληνισμός θα χανόταν αν οι Έλληνες, στο Ρωμαϊκό Βυζάντιο, δεν έγραφαν τους ύμνους τους ελληνικά, και κρατούσαν την καρικατούρα του δωδεκάθεου της ρωμαιοκρατίας μαζί με τα λατινικά ως επίσημες θρησκεία και γλώσσα τους.

Οι βυζαντινοί ναοί δεν στέγασαν φονείς του ελληνικού πνεύματος. Ήταν το καταφύγιο της ελληνικής γλώσσας, η οποία, αν δεν σωζόταν για χίλια χρόνια στη συνείδηση του λαού και σε μύρια όσα θρησκευτικά και άλλα κείμενα, αλλά και στους κώδικες των μοναστηριακών αντιγραφών αρχαίων κειμένων, το χάσμα ανάμεσα στον αρχαίο ελληνισμό και τους μετέπειτα Έλληνες θα ήταν χάος απροσπέλαστο. Αυτό που θα επικρατούσε θα ήταν ένας ρωμαϊσμός εν πολλοίς θρησκόληπτος, αφιλοσόφητος και άμουσος.

Το Βυζάντιο ήταν η κιβωτός του ελληνισμού. Αρκεί στη συνείδησή μας, των Ελλήνων, να προσαράζει έμφορτο ελληνικού νοήματος διαχρονικού. Έτσι ο Όμηρος προσόρμισε στο λιμάνι της βυζαντινής παιδείας και σώθηκε, και βαδίζει στην ελληνική γη και όπου γης!

Οι Ρωμαίοι είναι ιστορική ανάμνηση. Χάρη στο Βυζάντιο υπάρχουν ακόμα Έλληνες. Η ανατολική Ρωμανία ήταν η συνέχεια του διαχρονικού ελληνισμού, ο οποίος αναγεννήθηκε στο Βυζάντιο, χάρη στην αρχαία πρόνοια των Μεγαρέων. Την εποχή που ίδρυσαν το Βυζάντιο, άλλωστε, τον 7^ο αιώνα π.Χ., οι Έλληνες ήδη δημιουργούσαν για τους αιώνες!

                                                           Δρ Ι. Σ. Χριστοδούλου

(Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Βιβλιοφιλία", του δρος Ανδρέα Κλ. Σοφοκλέους, στο τεύχος 2/42, Ιούλιος - Δεκέμβριος 2017, σελ. 57 - 59)